نام یکی از بزرگترین و قدیمیترین شهرهای سنگی دنیاست. اوپلیتسیخه شهری باستانی در گرجستان است که از تراشیده شدن صخرهها ایجاد شده و در ۱۰ کیلومتری شرق شهر گوری در استان شیدا کارتلی قرار گرفتهاست.
این شهر روی یک صخرهٔ بلند و درساحل غربی رودخانهٔ متکواری ساخته شدهاست. اوپلیس تسیخه ساختارهای مختلفی را از اوایل عصر آهن تا اواخر قرون وسطا شامل میشود. همچنین ترکیب غیرمعمول سبکهای مختلف از صخره تراشی آناتولی و فلات ایران و نیز همزیستی معماری مسیحی و غیر مسیحی، این شهر را از دیگر شهرهای سنگی دنیا متمایز میسازد.
باستان شناسان اوپلیتسیخه را به عنوان یکی از قدیمیترین شهرهای گرجستان معرفی میکنند. از لحاظ استراتژیک این شهر در مرکز قلمرو باستانی کارتلی قرار گرفتهاست و به عنوان مرکز مهم سیاسی مذهبی کشور تلقی میشدهاست. قدمت و اهمیت این شهر در نوشتههای مربوط به قرون وسطی در گرجستان ذکر شدهاست و نیز پیدایش آن را به اوپْلُسْ نوهٔ کارْتْلُسْ نسبت میدهند.
در اوایل قرن چهارم میلادی، با رسمیت یافتن دین مسیحیت در گرجستان اهمیت این شهر افول پیدا میکند و موقعیت خود را نسبت به مرکز جدید فرهنگ مسیحیت (یعنی متسختا و بعداً تفلیس) از دست میدهد.
پس از فتح تفلیس به دست مسلمانان در قرنهای هشتم و نهم میلادی، این شهر به عنوان پایگاه نظامی مجدداً مورد توجه قرار گرفت و سرانجام در قرن چهاردهم میلادی، تاخت و تاز مغولها سرنوشت شهر را تحت تأثیر قرار داد و عملاً شهر متروکه شد و فقط گهگاهی، هنگام تجاوز بیگانگان، این شهر به عنوان پناهگاه موقت مورد استفاده قرار میگرفت.
شهر به یک کوه صاف، مستقیم، اما کمی شیبدار بریده شد. تقریباً یک دیوار مستقیم غربی به سمت رودخانه پایین می رفت. حفاظت بیرونی شهر نیز توسط دو قطعه شمالی و شرقی با دیوارهایی که در آنها تعبیه شده بود تسهیل می شد. خود رودخانه دسترسی به شهر را از سمت جنوب بسته بود، اما از طریق یک تونل ۳ متری که به عنوان منبع آب عمل می کرد، امکان ورود به شهر وجود داشت. تونل در صورت تهاجم توسط یک دروازه فلزی بسته می شد. دو راه از سه راهی که به شهر نزدیک میشدند محافظت نمیشدند، اما سومی که از شمال میآمد، در صخرهای با دیوارهایی به ارتفاع ۱۰متر بریده شد.
مجموعه Uplistsikhe به طور آزمایشی به سه بخش جنوبی (پایین)، میانی (مرکزی) و شمالی (بالا) تقسیم می شود که مساحتی حدود ۸ هکتار را پوشش می دهد. بخش میانی بزرگترین بخش است، شامل بخش عمدهای از سازههای صخرهای اوپلیستیخه است و از طریق یک گذرگاه صخرهای باریک و یک تونل به بخش جنوبی متصل میشود. کوچه های باریک و گاه راه پله ها از «خیابان» مرکزی به سازه های مختلف سرازیر می شوند. قسمت جنوبی دارای مجموعه ای از سازه ها است. در این میان یک تالار تشریفات از همه قابل توجه است.
تالار ستون دار با دو اتاق مجاور یکی از مهم ترین سازه های شهر است. سقف آن را دو ستون نگه می داشتند. یک نیمکت سنگی احتمالاً به عنوان صندلی حاکم عمل می کرد. اکثر غارها فاقد هرگونه تزیینات هستند، اگرچه برخی از سازههای بزرگتر دارای سقفهای طاقدار تونلی هستند که سنگ آن به تقلید از کندهها تراشیده شده است. برخی از سازه های بزرگتر نیز دارای طاقچه هایی در پشت یا کناره ها هستند که ممکن است برای اهداف تشریفاتی استفاده شده باشد. نمای تالار تشریفات بزرگ قسمت جنوبی با طاق رومی با سنگ فرش تزئین شده است. کلیسای قرن ششم به جز دیوار جنوبی آن که از صخره ها ساخته شده بود، عمدتاً در صخره بریده شده بود. در قله این مجموعه یک کلیسای مسیحی قرار دارد که از سنگ و آجر در قرن ۹ تا ۱۰ ساخته شده است. در کاوش های باستان شناسی آثار متعددی از دوره های مختلف از جمله جواهرات طلا، نقره و برنز و نمونه هایی از سرامیک ها و مجسمه ها کشف شده است. بسیاری از این آثار در موزه ملی تفلیس نگهداری می شوند
چندین بخش از آسیب پذیرترین مناطق به طور کامل توسط زلزله سال ۱۹۲۰ ویران شد. پایداری این بنای تاریخی در معرض تهدید جدی قرار دارد و باعث شد صندوق میراث فرهنگی گرجستان (پروژه مشترک بانک جهانی و دولت گرجستان) یک پروژه را راه اندازی کند. برنامه محدود حفاظت در سال ۲۰۰۰، مجموعه غار Uplistsikhe از سال ۲۰۰۷ در فهرست آزمایشی برای گنجاندن در برنامه میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است.
گشت ها و اماکن جذاب در نزدیکی شهر اوپلیتسیخه عبارتنداز:
۱.شهر گوری
۲.موزه استالین و خانه پدری استالین در محوطه موزه
۳.قطاری که رهبر شوروی سابق(استالین) در جنگ جهانی دوم به سراسر روسیه میرفت، در محوطه موزه
۴.قلعه تاریخی شهر گوری
۵.پارک استالین
۶.پیاده روی در گوری قدیم (مرکز شهر) با ساختمان های آجری بسیار زیبا
۷.مجسمه های قهرمانان جنگ گرجستان در گوری
۸.موزه جنگ قهرمانان میهن
۹.کلیسای جامع مریم باکره
۱۰.کنیسه سری و مخفی یهودیان گوری که در زیر قلعه و داخل یک منزل است.
۱۱.بازدید از کلیسای سنت جرج با یک منظره بسیار زیبا
۱۲.ایستگاه راه آهن گوری که یکی از مهمترین ها در زمان شوروی سابق با مجسمه بزرگ استالین در سالن انتظارش
۱۳.اگر در گوری میخواهید غذا بخورید، کتلت را فراموش نکنید که یک غذای محلی در این شهر محسوب میشود.
۱۴.غذای خانگی در رستوران شین دا بخورید
۱۵.و در نهایت شهر باشکوه و جز بزرگترین شهرهای سنگی جهان یعنی اوپلیتسخه را ببینید.
لطفا برای اینکه بیشترین موارد ممکن از جاذبه ها و رستورانهای ذکر شده فوقق را بازدید کنید، با شرکت توریستی گیب گرجستان برای تورهای روزانه هماهنگ شوید تا برای مدت یک روز بیشترین استفاده را از این اماکن داشته باشید.